Cumhuriyet tarihinin en önemli seçimine gidiyoruz. Çarşıda pazarda, kahvede evde herkesin gündemi seçim. 21 yıldır ülkeyi yöneten muktedir AKP’nin karşısında bu kez altılı masanın güç birliği var. Küçük partilerin kapısının aşındırıldığı ve çok farklı ittifakların karşımıza çıktığı bu seçimlerde kuşkusuz muhalefetin amiral gemisi CHP’nin ne yapacağı çok önemli.

İktidarın balı, sirkeden tatlı olduğun mıdır bilemiyorum, yıllarını partiye verenler ile ışığı görenlerin geldiği CHP’de sanırım 148 milletvekili aday adayı var. Gaziantep açısından seçmen algısını etkileyecek olan temel mesele önceki dönem milletvekillerinin başarı-başarısızlık karnesi olarak karşımıza çıkıyor.

O nedenle rakamlar ortaya koyarak yapacağım analizde, ‘aday listesi ile oy oranı’ arasındaki ilişkinin önemini anlatmaya çalışacağım. Bunun için CHP açısından ANAP’ın çözülmesi ve 12 Eylül sonrası gerçek anlamda çok partili bir seçime girdiğimiz 1991’i baz alarak günümüze geleceğim ve sizleri o yıllara götüreceğim.

Bir kere bu tablodan anlaşılacağı üzere CHP seçmeni atama ile dayatılan adayı kendisine yakın hissetmiyor. Bunu nereden anlıyoruz: 2011 seçimlerinde 1 milyonu aşkın seçmenden 160 bininin oyunu alan parti, seçmen sayısının 200 bin artması ve milletvekili sayısının 14’e çıkmasına rağmen son iki seçimde aday belirleme tercihi yüzünden 539 bin seçmenden  yüzde 13.7 oy alınan 1995 yılına geriledi.

CHP en fazla oya milletvekili listesini kayıtlı üyelerin belirlediği 2011 seçimlerinde yüzde 19.3 ve 160 bin seçmen ile ulaştı. Aradan geçen 4 yılda seçmen sayısının 165 bin artmasına rağmen milletvekili listesinin atama ile belirlendiği 2015 yılında, bir önceki seçime göre  3 bin oy geriye düşerek 157 bin oy toplayabildi.

2018 yılında liste yine atama ile belirlendi. Aradan bir 4 sene daha geçti. Seçmen sayısı yaklaşık 75 bin artarak 1 milyon 246 bine ulaşmasına rağmen sosyal demokratlar oylarını sadece 1000 (bin) kişi artırarak son 15 yılın en düşük oyunu alıp yüzde 15’e çakıldılar.

AKP’nin yıllar içinde kar topu gibi her seçimden nasıl büyüyerek çıktığına ilişkin yine 2002’den alarak farklı bir analizi de sizlerle paylaşacağım.

Fakat bir dipnot olarak şunu da eklemeden geçemeyeceğim.  AKP’nin en güçlü olduğu 2015 seçimlerinde yüzde 61 ile 594 bin oy aldığını ancak 2018 seçimlerinde yüzde 10 gibi rekor bir düşüşle yüzde 51 oy ve 540 bine gerilediğini hatırlatmak istiyorum. Deprem, ekonomideki kötü gidiş, ittifaklar ile güç birliği, AKP’nin son seçimden oy oranında yüzde 10 gibi önemli bir düşüş ile 2023 seçimlerine farklı bir açıdan bakılacak ise tam da bu projeksiyondan bakılmalı diye düşünüyorum.

Bunu neden söylüyorum: 2018 seçimlerinde barajı geçen partilere baktığımız zaman görece muhalif olduğunu hesapladığımız CHP-İYİ PARTİ-HDP’nin aldığı toplam oy 373 bin…

AKP-MHP oylarının toplamı ise 673 bin…

Aradaki oy oranı 300 bin.

Yani son seçime bakarak AKP'nin seçim sabahı oylamaya yüzde 35 önde başladığını söyleyip, bu seçimin neden tarihi, aday listesinin neden önemli olduğunu sizler de sanırım görebiliyorsunuz.

CHP eğer seçmen listesinde bir hata yapmaz ve homojen bir dağılım sağlar ise 2023 seçimlerinden tüm zamanların en iyi oy oranı ile çıkabilir, Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığına ittifak ortakları ile ciddi bir katkı sağlayabilir.

Bunu sadece benim uzun emekler vererek ortaya koyduğum bu rakamlara bakarak söylemek elbette eksik kalır. Oy alınabilecek bir milletvekili aday listesinin CHP tabanı ve partiye oy verecek seçmenin de talep etmesi ve herkesin şapkasını önüne alıp düşünmesi gerekir.

Çünkü seçimin vebali çok çok büyük…

İyi pazarlar diliyorum efendim…

*DSP’nin yıldızının parladığı 1995 seçimlerinde Ecevit’in partisi Antep’ten  68.413 oy (yüzde 16.2) ile 2 vekil çıkardılar.Trend 1999'da da sürdü. CHP oylarındaki sert düşüşün nedeni bu.